Αν παρατηρήσουμε μικρά λευκά έντομα στα φυτά να πετάγονται κατά δεκάδες με το τίναγμα των φυτών σε λαχανικά και λουλούδια, πιθανότατα πρόκειται για το έντομο που ονομάζεται αλευρώδης. Τα έντομα του αλευρώδη μοιάζουν με μικρές άσπρες μύγες ή κουνούπια και εμφανίζονται στον λαχανόκηπο την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού.
Η παρουσία του αλευρώδη είναι εύκολο να περάσει απαρατήρητη, καθώς πέρα από το μικρό του μέγεθος, συνήθως βρίσκεται στην κάτω επιφάνεια των φύλλων και παραμένει εκεί κρυμμένος. Η προσβολή από αλευρώδη προκαλεί σημαντικές ζημιές στην ανάπτυξη και στην παραγωγή των φυτών, χωρίς να τα ξεραίνει τελείως.
Εκτός από τον αλευρώδη που συναντάμε σε κηπευτικά και καλλωπιστικά φυτά, ορισμένα είδη αλευρώδη, για τα οποία έχουμε αναφερθεί αναλυτικά στο άρθρο μας για την αντιμετώπιση του αλευρώδη σε εσπεριδοειδή, προσβάλλουν καρποφόρα δέντρα.
Στο σημερινό άρθρο, θα δούμε αναλυτικά ποια λουλούδια, λαχανικά και αρωματικά φυτά προσβάλλει ο αλευρώδης, τι προβλήματα δημιουργεί και πώς μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε με οικολογικούς τρόπους.
Ποια λαχανικά και ποια καλλωπιστικά φυτά προσβάλλει ο αλευρώδης;
Τα περισσότερα φυτά του λαχανόκηπου προσβάλλονται από τον αλευρώδη κάθε καλλιεργητική περίοδο. Ενδεικτικά αναφέρουμε από τα κηπευτικά ανοιξιάτικης φύτευσης που καλλιεργούμε τους καλοκαιρινούς μήνες, την καλλιέργεια του αγγουριού, την καλλιέργεια της ντομάτας, την καλλιέργεια του κολοκυθιού, την καλλιέργεια της μελιτζάνας, την καλλιέργεια του βλίτου και την καλλιέργεια της πατάτας.
Ο αλευρώδης προσβάλλει και τα αγαπημένα φρούτα του καλοκαιρινού λαχανόκηπου μας, όπως την καλλιέργεια του πεπονιού, την καλλιέργεια του καρπουζιού και την καλλιέργεια της φράουλας, καθώς επίσης αρωματικά φυτά και μυρωδικά όπως τον βασιλικό, τον δυόσμο, τη μέντα, τον μαϊντανό και τον άνηθο.
Επίσης, ο αλευρώδης αποτελεί σοβαρό πρόβλημα και για αρκετά φθινοπωρινά λαχανικά όπως την καλλιέργεια του λάχανου, την καλλιέργεια του μπρόκολου, την καλλιέργεια του κουνουπιδιού, την καλλιέργεια της λαχανίδας (κέιλ), την καλλιέργεια του μαρουλιού και την καλλιέργεια του σπανακιού.
Εκτός από τα κηπευτικά, ο αλευρώδης προσβάλλει το φύλλωμα και τα λουλούδια αρκετών καλλωπιστικών φυτών την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού. Μπορεί να συναντήσουμε τον αλευρώδη στην τριανταφυλλιά, στη γαρδένια, στη γαρυφαλλιά, στον ιβίσκο, στην πετούνια, στην ποϊνσέτια, καθώς και σε φυτά εδαφοκάλυψης όπως η σερφίνια, η καλιμπραχόη και η βερβένα.
Ποιες συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη του αλευρώδη;
Ο αλευρώδης εμφανίζεται με διάφορες μορφές πάνω στα φυτά: Ξεκινά από αυγό στο κάτω μέρος των φύλλων, γίνεται προνύμφη (μικρή κάμπια) και από εκεί μετατρέπεται σε larva, την ακίνητη μορφή του εντόμου.
Στην ολοκληρωμένη του μορφή, μεταμορφώνεται στο γνωστό μικροσκοπικό λευκό έντομο που βλέπουμε να πετάει πάνω από τα φυτά μας ή να είναι κρυμμένο κάτω από τα φύλλα τους.
Σε ευνοϊκές συνθήκες, σχετικής υγρασίας και θερμοκρασίας γύρω στους 25-30°C, η ζωή του αλευρώδη διαρκεί 3-4 εβδομάδες. Σε υψηλές θερμοκρασίες και σε συνθήκες κακού αερισμό των φυτών λόγω πυκνής φύτευσης, ο αλευρώδης πολλαπλασιάζεται ταχύτατα με αποτέλεσμα να εμφανίζει έντονες προσβολές στα φυτά μας, προκαλώντας σημαντικές ζημιές.
Τι προβλήματα προκαλεί ο αλευρώδης στα φυτά του κήπου μας;
Το έντομο του αλευρώδη απομυζεί τους χυμούς των φυτών και σε περιπτώσεις έντονης προσβολής τα αποδυναμώνει σημαντικά.
Ταυτόχρονα, δημιουργεί ένα κολλώδες έκκριμα στα φύλλα και στους καρπούς του φυτού, πάνω στα οποία αναπτύσσεται ο μύκητας της καπνιάς. Ως αποτέλεσμα, η φωτοσυνθετική δραστηριότητα των φυτών μειώνεται και τα φυτά γίνονται αδύναμα.
Λόγω των προσβολών από αλευρώδη, τα φυτά του λαχανόκηπου μας εμφανίζουν καχεκτική ανάπτυξη και υποβαθμισμένη παραγωγή καρπών, προκαλώντας προβλήματα στη διάθεση της παραγωγής για τους επαγγελματίες καλλιεργητές. Ανάλογα προβλήματα υποβάθμισης έχουμε και στα λουλούδια των καλλωπιστικών φυτών, κάτι που απασχολεί ιδιαίτερα τους καλλιεργητές καλλωπιστικών φυτών σε θερμοκήπια.
Πολλές φορές σε φυτά που έχουν προσβληθεί από αλευρώδη θα συναντήσουμε την ύπαρξη μυρμηγκιών, καθώς τα επισκέπτονται για να τραφούν από τα μελιτώματα του εντόμου. Βέβαια, η ύπαρξη μυρμηγκιών στα φύλλα και τους βλαστούς των φυτών δεν αποτελεί ασφαλή ένδειξη ότι έχουμε προσβολή από αλευρώδη, καθώς και σε προσβολή από μελίγκρα παρατηρούμε έντονη κίνηση μυρμηγκιών που αναζητούν τα μελιτώματα της μελίγκρας.
Πώς γίνεται η βιολογική αντιμετώπιση του αλευρώδη;
Η καταπολέμηση του αλευρώδη είναι σχετικά εύκολη και μπορεί να γίνει αποτελεσματικά με φυσικούς και οικολογικούς τρόπους όταν εντοπίζεται στα αρχικά στάδια προσβολής. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να παρατηρούμε συχνά τα φυτά μας για έντομα και να λαμβάνουμε τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα αντιμετώπισης.
Αν αφήσουμε τον πληθυσμό του αλευρώδη εξαπλωθεί, η καταπολέμηση γίνεται σημαντικά δυσκολότερη. Παρακάτω αναφέρουμε τους πιο βασικούς τρόπους για την αντιμετώπιση του αλευρώδη στο πλαίσιο της οικολογικής και βιολογικής καταπολέμησης.
1. Καταβρέχουμε τα φυτά με νερό υπό πίεση
Η εφαρμογή νερού υπό πίεση στα φυτά μειώνει την ένταση της προσβολής του αλευρώδη καθώς το νερό παρασύρει τα έντομα και τα ρίχνει στο έδαφος. Το έντονο κατάβρεγμα των φυτών είναι πολύ καλός τρόπος ήπιας αντιμετώπισης του αλευρώδη ειδικά για τα μεγάλα καλλωπιστικά φυτά του μπαλκονιού μας στα οποία δεν φοβόμαστε ότι θα σπάσουν οι βλαστοί τους λόγω της πίεσης του νερού.
2. Απομακρύνουμε τα αγριόχορτα από τον κήπο
Πολλά ανεπιθύμητα αγριόχορτα (ζιζάνια) που φυτρώνουν κοντά στις σειρές καλλιέργειας των λαχανικών αποτελούν σοβαρές εστίες του εντόμου. Αν δεν τα απομακρύνουμε έγκαιρα, κάθε προσπάθεια αντιμετώπισης του αλευρώδη μπορεί να αποβεί άκαρπη καθώς θα βρίσκει καταφύγιο στα συγκεκριμένα αγριόχορτα και θα πολλαπλασιάζεται ανεξέλεγκτα.
3. Κρεμάμε κίτρινες παγίδες με κόλλα στον κήπο
Υπάρχουν ειδικά κίτρινα φύλλα με κόλλα και από τις δύο πλευρές που λειτουργούν ως παγίδες στον αλευρώδη. Οι συγκεκριμένες κίτρινες παγίδες προσελκύουν τον αλευρώδη και βοηθούν στην μείωση του πληθυσμού. Κρεμάμε τις παγίδες σε καλάμια στο ύψος της καλλιέργειας μας, ανάμεσα από τις γραμμές φύτευσης.
Εκτός από την μείωση της προσβολής από αλευρώδη, η ανάρτηση των κίτρινων παγίδων βοηθά και στην διαπίστωση του μεγέθους της προσβολής στα φυτά του λαχανόκηπου μας. Έτσι, σε περίπτωση μεγάλου αριθμού συλλήψεων, καταλαβαίνουμε ότι έχουμε έντονη προσβολή και ξεκινούμε τους ψεκασμούς με τα κατάλληλα βιολογικά εντομοκτόνα για την αντιμετώπιση του.
4. Ψεκάζουμε τα φυτά με σπιτικά υλικά
Σε περιπτώσεις ήπιας προσβολής από το έντομο του αλευρώδη ή και προληπτικά, μπορούμε να ψεκάσουμε τα φυτά μας με αυτοσχέδια συνταγή που φτιάχνουμε με σπιτικά υλικά για την αντιμετώπιση του. Συγκεκριμένα, διαλύουμε 1 κουταλιά της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι σε 1 λίτρο νερό και ψεκάζουμε τα φυτά μας κάθε δύο εβδομάδες.
5. Ψεκάζουμε τα φυτά με βιολογικά εντομοκτόνα
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τη βιολογική καταπολέμηση του αλευρώδη είναι με τη χρήση βιολογικού σκευάσματος αλάτων καλίου που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα. Ψεκάζουμε το φύλλωμα των φυτών που έχουν προσβληθεί και επαναλαμβάνουμε την εφαρμογή μετά από δέκα μέρες. Αν ψεκάσουμε το λαχανόκηπο μας με άλατα καλίου, μπορούμε να καταναλώσουμε άμεσα καρπούς από τα λαχανικά μας.
6. Διατηρούμε ωφέλιμα έντομα μέσα στα θερμοκήπια
Υπάρχουν αρκετά ωφέλιμα έντομα που χρησιμοποιούνται στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες για την αποτελεσματική καταπολέμηση του αλευρώδη και αποτελούν φυσικούς εχθρούς του. Σε κάθε περίπτωση, η αντιμετώπιση του αλευρώδη με χημικά σκευάσματα πρέπει να αποφεύγεται, καθώς προκαλούν ζημιά στα ωφέλιμα έντομα που περιορίζουν την ανάπτυξη των πληθυσμών του αλευρώδη.
Κι ένα μυστικό για τον αλευρώδη
Ο αλευρώδης περιλαμβάνεται στα έντομα, όπως ο θρίπας και το τζιτζικάκι, που μπορούν να μεταφέρουν ασθένειες ιώσεων από το ένα φυτό στο άλλο, με αποτέλεσμα να δημιουργούν σημαντικές ζημιές τόσο στις υπαίθριες όσο και στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες λαχανικών.
