Πριν από λίγες ημέρες βρέθηκα στο Οροπέδιο Καθαρού, έναν ευλογημένο από πολλές απόψεις τόπο της Κοινότητας Κριτσάς. Πολλές όμορφες εικόνες είδαν το μάτια μου που θα ήθελα να σχολιάσω:
Κοντά στο Σγουρό Πρίνο και στις Μαύρες είδα αρκετά δένδρα να είναι μπολιασμένα (κεντρισμένα). Στο Καθαρό υπάρχουν ακόμα πολλοί αγκουτσάκοι που είναι διεσπαρμένοι σε όλη την έκτασή του. Ο αγκούτσακας είναι η αγριαχλαδιά, ένα δένδρο με σκληρά αγκάθια, πολύ κατάλληλο για να εμβολιαστεί και να προκύψει μια ήμερη αχλαδιά. Τα αγκουτσάπιδα, όσο κι αν μείνουν πάνω στο δέντρο, δεν τρώγονται γιατί είναι πολύ στυφά. Από εκατοντάδων ετών οι βοσκοί και άλλοι κάτοικοι της Κριτσάς έχουν κεντρίσει μερικές χιλιάδες, όπως και μηλιές, αλλά απομένουν ακόμη αρκετοί για κέντρισμα. Μάλιστα ο κ. Γιάννης Ταβλάς μας είχε κάνει την πρόταση «επειδή οι νέοι δεν ασχολούνται πια, να πάρει απόφαση η Δημοτική αρχή και να αναλάβει αυτό το έργο».
- Με το κέντρισμα (ή μπόλιασμα) των δέντρων αντικαθιστούμε άγρια δέντρα, που δεν καρποφορούν ή δημιουργούμε ποικιλίες με χαρακτηριστικά που μας ενδιαφέρουν. Μπολιάζουμε όταν δεν είναι δυνατόν να πολλαπλασιάσουμε το φυτό με σπόρο. Μπολιάζουμε όταν έχουμε ένα δέντρο από το οποίο δεν είμαστε ευχαριστημένοι με τον καρπό του και διαλέγουμε μια άλλη ποικιλία, πιο καλή για το δέντρο μας. Μπορούμε επίσης να μπολιάσουμε σε ένα δέντρο περισσότερες από μια ποικιλίες όπως για παράδειγμα να έχουμε στο ίδιο δέντρο λεμονιά και πορτοκαλιά. Βεβαίως η πιο σημαντική προϋπόθεση για να πετύχει ο εμβολιασμός είναι το δέντρο και το εμβόλιο να ανήκουν στην ίδια οικογένεια. Για την επιτυχία του αποτελέσματος, οι παλιότεροι πίστευαν ότι η άριστη γνώση της τεχνικής δεν ήταν αρκετή. Εξίσου σημαντικό ήταν να παρατηρούν τον κύκλο του φεγγαριού, ώστε το κέντρισμα να γίνει στο σωστό χρόνο! Μια παραδοσιακή μαντινάδα λέγει:
«Στη γέμωση του φεγγαριού
άλλο δεντρό δε πιάνει,
μόνο τσ’ αγάπης το δεντρό
που πάντα ρίζες κάνει»!
- Η πιο κατάλληλη εποχή για τους ενοφθαλμισμούς εμβολιασμούς (=το μπόλι που χρησιμοποιείται είναι τεμάχιο φλοιού με ένα οφθαλμό από άλλο δέντρο – το μπόλιασμα με «μάτι») είναι η άνοιξη (Απρίλιο – Μάιο), με εμβόλια (μπόλια) με «βλαστάνοντα οφθαλμό», δηλαδή που θα φυτρώσει άμεσα. Στις αρχές του φθινοπώρου χρησιμοποιούμε εμβόλια με «κοιμώμενο οφθαλμό» που θα βλαστήσει την άνοιξη. Επίσης μέσα στην άνοιξη γίνονται οι «υπόφλοιοι εγκεντρισμοί» (= όπου το μπόλι που χρησιμοποιείται αποτελείται από κομμάτι κατάλληλου βλαστού με μερικά μάτια – το μπόλιασμα με «κεντράδι») σε ενήλικα δέντρα στον κορμό ή σε βραχίονες.
«Μπολιάζω», γράφει ο Μανώλης Πιτυκάκης, σημαίνει «εξημερώνω δι’ ενοφθαλμισμού άγρια υποκείμενα» και «κεντρίζω» «ενοφθαλμιάζω άγρια δένδρα για εξημέρωση ή και για βελτίωση του είδους».
ΛΕΩΝ.Κ.
ΠΗΓΗ:https://www.anatolh.com/
Αναλυτικός οδηγός για το μπόλιασμα των καρποφόρων δέντρων
Μπόλιασμα Αβοκάντο
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με κοιμώμενο οφθαλμό: Σεπτέμβριος – Οκτώβριος
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με βλαστάνοντα οφθαλμό: Απρίλιος – Ιούνιος
Μπόλιασμα Αμυγδαλιάς
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με κοιμώμενο οφθαλμό: Αύγουστος – Σεπτέμβριος
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με βλαστάνοντα οφθαλμό (σε νεαρά δενδρύλλια): Ιούνιος – Ιούλιος
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με βλαστάνοντα οφθαλμό (ενήλικα δέντρα): Μάρτιο – Απρίλιο
# Υπόφλοιος εγκεντρισμός ενήλικων δέντρων: Φεβρουάριος – Απρίλιος
Μπόλιασμα Αχλαδιάς, Μηλιάς, Κυδωνιάς
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με κοιμώμενο οφθαλμό: Αύγουστος – Σεπτέμβριος
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με βλαστάνοντα οφθαλμό: Ιούνιος – Ιούλιος
# Αγγλικός Εγκεντρισμός νεαρών δενδρυλλίων: Φεβρουάριος – Μάρτιος
# Υπόφλοιος εγκεντρισμός ενήλικων δέντρων: Απρίλιος
Μπόλιασμα Βερικοκιάς, Ροδακινιάς, Νεκταρινιάς
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με κοιμώμενο οφθαλμό: Αύγουστος – Σεπτέμβριος
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με βλαστάνοντα οφθαλμό νεαρών δενδρυλλίων: Ιούνιος – Ιούλιος
Μπόλιασμα Δαμασκηνιάς
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με κοιμώμενο οφθαλμό: Αύγουστος – Σεπτέμβριος
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με βλαστάνοντα οφθαλμό νεαρών δενδρυλλίων: Ιούνιος – Ιούλιος
# Αγγλικός εγκεντρισμός: Φεβρουάριος – Μάρτιος
# Υπόφλοιος εγκεντρισμός ενήλικων δέντρων: Φεβρουάριος – Μάρτιος
Μπόλιασμα Ελιάς
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με κοιμώμενο οφθαλμό: Σεπτέμβριος – Οκτώβριος
# Αγγλικός εγκεντρισμός νεαρών δενδρυλλίων: Απρίλιος – Ιούνιος
# Υπόφλοιος Εγκεντρισμός ενήλικων δέντρων: Απρίλιος – Ιούνιος
Μπόλιασμα Καρυδιάς
# Αγγλικός εγκεντρισμός (νεαρά δενδρύλλια): Μάρτιος – Απρίλιος
# Υπόφλοιος εγκεντρισμός (ενήλικα δέντρα): Μάρτιος – Απρίλιος
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με βλαστάνοντα οφθαλμό: Αύγουστος – Σεπτέμβριος
# Ενοφθαλμισμός με πλακίτη: Αύγουστος – Σεπτέμβριος
Μπόλιασμα Κερασιάς
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με κοιμώμενο οφθαλμό: Αύγουστος – Σεπτέμβριος
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με βλαστάνοντα οφθαλμό: Ιούνιος – Ιούλιος
# Αγγλικός εγκεντρισμός (νεαρά δενδρύλλια): Φεβρουάριος – Μάρτιος
Μπόλιασμα Λεμονιάς, Μανταρινιάς, Πορτοκαλιάς, Περγαμόντο
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με κοιμώμενο οφθαλμό: Σεπτέμβριος – Οκτώβριος
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με βλαστάνοντα οφθαλμό: Απρίλιος – Μάιος
# Υπόφλοιος εγκεντρισμός ενήλικων δέντρων σε κορμό ή βραχίονες: Απρίλιος – Μάιος
Μπόλιασμα Λωτού
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με κοιμώμενο οφθαλμό: Αύγουστος – Σεπτέμβριος
# Αγγλικός εγκεντρισμός: Φεβρουάριος – Μάρτιος
Μπόλιασμα Μάνγκο
# Αγγλικός εγκεντρισμός: Απρίλιος – Ιούλιος
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με βλαστάνοντα οφθαλμό: Απρίλιος – Αύγουστος
# Ενοφθαλμισμός επικαθήμενο ασπίδιο: Απρίλιος – Αύγουστος
Μπόλιασμα Μουσμουλιάς
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με κοιμώμενο οφθαλμό: Αύγουστος – Οκτώβριος
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με βλαστάνοντα οφθαλμό: Απρίλιος – Μάιος
Μπόλιασμα Συκιάς
# Ενοφθαλμισμός τύπου ανεστραμμένου Τ με κοιμώμενο οφθαλμό: Αύγουστος – Σεπτέμβριος
# Ενοφθαλμισμός τύπου ανεστραμμένου Τ με βλαστάνοντα οφθαλμό : Απρίλιος – Ιούλιος
Μπόλιασμα Φιστικιάς
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με κοιμώμενο οφθαλμό (νεαρά δενδρύλλια 1 – 2 ετών): Αύγουστο – Σεπτέμβριο
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με βλαστάνοντα οφθαλμό (εμβόλια σε ψυγείο): Απρίλιος – Μάιος
Μπόλιασμα Χαρουπιάς
# Ενοφθαλμισμός τύπου Τ με βλαστάνοντα οφθαλμό: Απρίλιος – Μάιος
