Το κλάδεμα της ελιάς είναι μία από τις σημαντικότερες εργασίες στην καλλιέργεια της ελιάς προκειμένου να εξασφαλίσουμε ικανοποιητική παραγωγή κάθε χρόνο. Το κλάδεμα καλό είναι να μη γίνεται μαζί με τη συγκομιδή το φθινόπωρο. Θα πρέπει να γίνεται μεταξύ του τέλους του χειμώνα και πριν την έναρξη της ανθοφορίας. Σε πεδινές περιοχές χωρίς κίνδυνο παγετών, το κλάδεμα μπορεί να ξεκινήσει το χειμώνα
Βασικός στόχος του κλαδέματος είναι να ισορροπήσουμε τις δύο φυσικές λειτουργίες του δέντρου της ελιάς. Από τη μία την ανάπτυξη βλαστών και φυλλώματος του δέντρου και από την άλλη τη δημιουργία καρπών.
Πώς γίνεται το κλάδεμα;
Το κλάδεμα σε κάθε ελαιώνα είναι διαφορετικό και εξαρτάται από την πυκνότητα φύτευσης, το έδαφος και το κλίμα της περιοχής μεταξύ άλλων. Επίσης το κλάδεμα διαφέρει από χρονιά σε χρονιά ανάλογα την καρποφορία.
Ο κανόνας που πρέπει να γνωρίζουμε και να μην ξεχνάμε είναι ότι η ελιά καρποφορεί σε κλαδιά βλάστησης της προηγούμενης χρονιάς. Επομένως η βλάστηση νέων κλαδιών δεν μας προσφέρει άμεσα αποτελέσματα. Άρα, αν κλαδέψουμε έντονα δεν θα έχουμε καλύτερη απόδοση την επόμενη χρονιά. Ειδικά να έχουμε πολύ καλή καρποφορία μία χρονιά, τότε κλαδεύουμε λίγο με μία μείωση του φυλλώματος όχι μεγαλύτερη του 20% κυρίως λαίμαργα και ξερά κλαδιά, ενώ αν δεν είχαμε καλή καρποφορία κλαδεύουμε έως και 30% ανοίγοντας και χώρο για να μπαίνει περισσότερο φως.
Έχοντας την βασική γνώση και τα εργαλεία που χρειάζεστε, μπορείτε τώρα να συμβουλευτείτε τον γεωπόνο σας για τα κατάλληλα σκευάσματα λίπανσης αλλά και προστασίας από ασθένειες.
1. Ποια εποχή γίνεται το κλάδεμα της ελιάς;
Το κλάδεμα της ελιάς γίνεται κάθε χρόνο, αφού έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή. Κατάλληλη εποχή για να κλαδέψουμε τις ελιές μέσα στο χειμώνα ή στις αρχές της άνοιξης.
Προτιμούμε να κλαδεύουμε μετά τον Ιανουάριο, όσο πλησιέστερα προς το Μάρτιο. Επιλέγουμε περιόδους χωρίς παγετούς και βροχές και κλαδεύουμε πάντα σε συνθήκες μειωμένης υγρασίας για να αποφύγουμε την ανάπτυξη μυκητολογικών και βακτηριακών ασθενειών, όπως του κυκλοκόνιου, του γλοιοσπόριου και της καρκίνωσης της ελιάς.
2. Τι εργαλεία και υλικά χρειαζόμαστε για το κλάδεμα της ελιάς;
Για το κλάδεμα της ελιάς θα χρειαστούμε ένα ξυλοκοπτικό μηχάνημα, ειδικά αν έχουμε μεγάλα ελαιόδεντρα και θέλουμε να κάνουμε πιο έντονο κλάδεμα. Επίσης, θα χρησιμοποιήσουμε ένα πριόνι, ένα κλαδευτήρι και ειδικά γάντια για να μπορούμε να χειριστούμε τα εργαλεία.
Καλό είναι να προμηθευτούμε σκεύασμα χαλκού, καθώς μετά το κλάδεμα της ελιάς, είναι σημαντικό να διαβρέχουμε τα ελαιόδεντρα για απολύμανση από μυκητολογικές και βακτηριακές ασθένειες.
3. Σε όλες τις ελιές γίνεται το ίδιο κλάδεμα;
Το κλάδεμα εξαρτάται από πολλές παραμέτρους και για κάθε ελαιώνα είναι διαφορετικό. Μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ηλικία των δέντρων, την ποικιλία ελιάς που καλλιεργούμε, την πυκνότητα φύτευσης του ελαιώνα, το έδαφος και τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή, όπως επίσης από την εποχή που πραγματοποιούμε το κλάδεμα.
Πολύ χρήσιμη είναι και η πάστα κλαδέματος μαζί με ένα πινέλο ή μία σπάτουλα. Με την πάστα κλαδέματος αλείψουμε τις τομές που γίνονται σε μεγάλα κλαδιά για να προστατέψουμε τα ελαιόδεντρα από την είσοδο και την ανάπτυξη ασθενειών.
Η ένταση του κλαδέματος συνδυάζεται και με τον τρόπο λίπανσης που επιλέγουμε. Για παράδειγμα, αν κλαδεύουμε πολύ έντονα, αυτό φέρνει μεγάλη βλαστική ανάπτυξη και επομένως θα χρειαστούμε τα κατάλληλα λιπάσματα για τις ελιές που να προσφέρουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
Στο κλάδεμα καρποφορίας της ελιάς πρέπει πάντα να λαμβάνουμε υπόψη τις αναλύσεις θρέψης των ελαιόδεντρων, δηλαδή την ανάλυση εδάφους όσο και τις αναλύσεις φυλλοδιαγνωστικής.
4. Πώς κλαδεύουμε τις ελιές μετά από μια χρονιά μεγάλης καρποφορίας;
Αρχικά, πρέπει να αναφέρουμε ότι η ελιά καρποφορεί σε κλαδιά βλάστησης της προηγούμενης χρονιάς. Αυτό σημαίνει ότι η ετήσια βλάστηση των ελαιόδεντρων δε μας προσφέρει καρποφορία και επομένως το έντονο κλάδεμα δε συνοδεύεται από αύξηση της παραγωγής.
Μετά από μια χρονιά μεγάλης καρποφορίας, τα ελαιόδεντρα έχουν εξαντλήσει τα διαθέσιμα θρεπτικά συστατικά τους. Κλαδεύουμε, λοιπόν, ελαφρά, ώστε να ενισχύσουμε την καρποφορία των ελαιόδεντρων συνδυάζοντας μία ικανοποιητική βλαστική ανάπτυξη.
Η μείωση του φυλλώματος μέσω του κλαδέματος πρέπει να κυμαίνεται στο 10-15% της συνολικής επιφάνειας. Κατά το κλάδεμα, αφαιρούμε τα ξερά κλαδιά, εσωτερικούς βλαστούς που διασταυρώνονται και βλαστάρια λαίμαργα που αναπτύσσονται γύρω από τον κορμό της ελιάς.
Διατηρώντας περισσότερο φύλλωμα, που είναι το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας, μειώνουμε τη διάθεση της ελιάς για έντονη βλαστική ανάπτυξη, ενισχύοντας τη διάθεση καρποφορίας.
5. Πώς κλαδεύουμε τις ελιές μετά από μια χρονιά μικρής καρποφορίας;
Μετά από χρονιά μειωμένης καρποφορίας στις ελιές μας, κάνουμε πιο δραστικό κλάδεμα και αφαιρούμε 20-30% της φυλλικής επιφάνειας, διατηρώντας το κυπελλοειδές σχήμα των ελαιόδεντρων και για να κρατήσουμε τα δέντρα σε χαμηλό ύψος.
Προσπαθούμε να κλαδεύουμε τις ελιές με τέτοιο τρόπο ώστε να αφήνουμε χώρο από πάνω για να μπαίνει φωτισμός, για να ενισχύουμε τη φωτοσύνθεση, καθώς και τον αερισμό για να μην αναπτύσσονται εύκολα ασθένειες.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι σε χρονιά που περιμένουμε υψηλής καρποφορίας, μέρος του κλαδέματος μπορεί να γίνει και αμέσως μετά την καρπόδεση της ελιάς αφαιρώντας κλαδιά που φέρουν μεγάλο φορτίο.
6. Κι ένα μυστικό για το κλάδεμα της ελιάς
Σε πυκνοφυτεμένους ελαιώνες, το αυστηρό κλάδεμα δεν αποτελεί λύση για τον φωτισμό και τον αερισμό, καθώς επιφέρει έντονη βλάστηση και μειωμένη καρποφορία. Σε αυτή την περίπτωση, θα ήταν προτιμότερη η εκρίζωση μερικών ελαιόδεντρων για να επιτύχουμε σωστή αραίωση και αύξηση της παραγωγής.
