Γιατί μαυρίζουν οι ντομάτες από κάτω;
Όσοι καλλιεργούμε ντομάτες στον κήπο ή ντομάτες σε γλάστρα, έχουμε αντιμετωπίσει την “τάπα”, το πρόβλημα που εμφανίζεται στο στάδιο της ωρίμανσης με μαύρες κηλίδες και μαυρίσματα στο κάτω μέρος των καρπών.
Το συγκεκριμένο πρόβλημα του μαυρίσματος στις ντομάτες οφείλεται στην ξηρή κορυφή, μια αρκετά συνηθισμένη μη μεταδοτική ασθένεια που προκαλείται, κυρίως, λόγω έλλειψης ασβεστίου.
Το “τάπωμα” εμποδίζει τις ντομάτες να αναπτυχθούν και να ωριμάσουν κανονικά, σε βαθμό που μπορεί να μην τρώγονται.
Η ξηρή κορυφή εμφανίζεται την περίοδο του καλοκαιριού και είναι γνωστή με διάφορες ονομασίες όπως ξηρή σήψη, ξηρά κορυφή, τάπωμα, τάπα ή μαύρισμα ντομάτας.
Εκτός από την καλλιέργεια της ντομάτας, η ξηρή κορυφή εμφανίζεται επίσης στην καλλιέργεια της πιπεριάς και στην καλλιέργεια του καρπουζιού.
Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά ποια συμπτώματα εμφανίζει η ξηρή κορυφή στους καρπούς, ποια αίτια την προκαλούν, καθώς και με ποιους τρόπους μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε, για να απολαύσουμε νόστιμους και λαχταριστούς καρπούς χωρίς μαυρίσματα.
Τι προβλήματα δημιουργεί η ξηρή κορυφή σε ντομάτες, πιπεριές και καρπούζια;
Η προσβολή της ξηρής κορυφής εμφανίζεται στην καλλιέργεια της ντομάτας, στην καλλιέργεια της πιπεριάς και στην καλλιέργεια του καρπουζιού και εντοπίζεται συγκεκριμένα στο κάτω μέρος του καρπού της ντομάτας, στα πλαϊνά μέρη των καρπών της πιπεριάς και στην άκρη του καρπού του καρπουζιού.
Ειδικότερα στην καλλιέργεια της ντομάτας, τα πρώτα χαρακτηριστικά συμπτώματα εμφανίζονται με κυκλικές ή στενόμακρες, υδατώδεις ή ελαιώδεις περιοχές στους πράσινους καρπούς που μοιάζουν με κηλίδες.
Σταδιακά, οι προσβολές στους καρπούς αυξάνονται σε μέγεθος, αποκτούν καστανόμαυρο χρώμα, βυθισμένη δερματώδη υφή και δίνουν την εντύπωση του μαυρίσματος του καρπού. Με την πρόοδο της ωρίμανσης της ντομάτας, σε αυτό το σημείο του καρπού αναπτύσσονται μύκητες που οδηγούν στο σάπισμά του.
Γιατί μαυρίζουν οι καρποί σε ντομάτες, πιπεριές και καρπούζια;
Η ασθένεια της ξηρής κορυφής οφείλεται ουσιαστικά σε έλλειψη ασβεστίου στα φυτά του λαχανόκηπου κατά την περίοδο της ταχείας ανάπτυξης, όταν ο εφοδιασμός των καρπών της ντομάτας, της πιπεριάς και του καρπουζιού με ασβέστιο δεν επαρκεί.
Στην εμφάνιση του προβλήματος συντελεί η μικρή περιεκτικότητα ασβεστίου στο έδαφος, το ακανόνιστο πότισμα, η φύτευση σε ψυχρά εδάφη, η καλλιέργεια σε όξινα εδάφη με χαμηλό pH ή σε εδάφη που χαρακτηρίζονται από υψηλή αλατότητα.
Επίσης, στο μαύρισμα των καρπών και στην εμφάνιση της ξηρής κορυφής συντελεί η υπερβολική χρήση λιπασμάτων αζώτου και οι υψηλές θερμοκρασίες κατά τη φάση ανάπτυξης του καρπού σε ντομάτες, πιπεριές και καρπούζια.
Πώς αντιμετωπίζουμε την ξηρή κορυφή με οικολογικούς τρόπους;
Για την αντιμετώπιση της ξηράς κορυφής στην καλλιέργεια ντομάτας, στην καλλιέργεια πιπεριάς και στην καλλιέργεια καρπουζιού με οικολογικό τρόπο, θα χρειαστεί να πάρουμε μία σειρά από καλλιεργητικά μέτρα για να προλάβουμε την εμφάνιση της.
Τα 5 πιο σημαντικά βήματα που ακολουθούμε για να προλάβουμε της ανάπτυξη της τάπας, να αντιμετωπίσουμε το μαύρισμα στους καρπούς και να εξασφαλίσουμε υψηλή ποιότητα στους καρπούς της ντομάτας, της πιπεριάς και του καρπουζιού είναι τα εξής:
1. Βάζουμε λίπασμα ασβεστίου στο έδαφος
Ο πιο διαδεδομένος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε την ξηρή κορυφή είναι με την προσθήκη ποσότητας λιπάσματος ασβεστίου στο χώμα πριν από τη φύτευση της ντομάτας, της πιπεριάς και του καρπουζιού.
Προμηθευόμαστε το βιολογικό λίπασμα ασβεστίου από γεωπονικά καταστήματα. Εναλλακτικά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μαρμαροσκόνη κατά την φύτευση των φυτών καθώς αποτελεί πηγή ασβεστίου αν και απορροφάται πιο σταδιακά από τις ρίζες του φυτού.
2. Ψεκάζουμε τα φύλλα με υγρό λίπασμα ασβεστίου
Σε συνθήκες έντονης προσβολής από ξηρή κορυφή σε ντομάτες και πιπεριές, για να αντιμετωπίσουμε το μαύρισμα των καρπών μπορούμε να ψεκάσουμε το φύλλωμα και τους καρπούς των φυτών της με υγρό βιολογικό λίπασμα ασβεστίου κατά την περίοδο ανάπτυξης του καρπού.
Η διαφυλλική λίπανση με ασβέστιο εφαρμόζεται κάθε 2 εβδομάδες και συντελεί στην άμεση απορρόφηση του ασβεστίου από το φυτό, ώστε να αποτρέψουμε την επέκταση και να διορθώσουμε άμεσα το πρόβλημα.
3. Περιορίζουμε την ποσότητα λιπάσματος αζώτου
Όπως αναφέραμε και παραπάνω, η υπερβολική προσθήκη λιπάσματος αζώτου συμβάλλει στην εμφάνιση της ξηρής κορυφής στις ντομάτες, τις πιπεριές και στα καρπούζια και ιδιαίτερα σε συνθήκες έλλειψης ασβεστίου.
Είναι λοιπόν σημαντικό να είμαστε προσεκτικοί στη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων, ιδιαίτερα αμμωνιακών, κατά την φύτευση καθώς και κατά την περίοδο καρποφορίας, καθώς ενισχύουν την εμφάνιση της ξηρής κορυφής στις ντομάτες, τις πιπεριές και στο καρπούζι.
4. Ποτίζουμε τακτικά τις ντομάτες, τις πιπεριές και τα καρπούζια
Το πότισμα του λαχανόκηπου είναι σημαντικός παράγοντας που μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση της ξηρής κορυφής και του μαυρίσματος των καρπών. Ποτίζουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα φυτά της ντομάτας και της πιπεριάς χρησιμοποιώντας σύστημα ποτίσματος με σταγόνες.
Αποφεύγουμε σε κάθε περίπτωση τα ακανόνιστα ποτίσματα, καθώς οι απότομες διακυμάνσεις στην υγρασία του εδάφους σε συνδυασμό με τις μεταβολές των θερμοκρασιών επιτείνουν σημαντικά το πρόβλημα της ξηρής κορυφής και του μαυρίσματος των καρπών.
5. Φτιάχνουμε διχτυοκήπιο την περίοδο του καλοκαιριού
Ένας άλλος τρόπος για την αντιμετώπιση του μαυρίσματος των καρπών είναι να καλύψουμε τα φυτά της ντομάτας και της πιπεριάς κατά τους ζεστούς μήνες του Ιουλίου και του Αυγούστου, με ειδικό δίχτυ ηλιοπροστασίας και διαπερατότητας 40-50%.
Η δημιουργία διχτυοκήπιου συντελεί σημαντικά στη μείωση των επιφανειακών θερμοκρασιών στο φύλλωμα και στους καρπούς και στις απότομες μεταβολές με αποτέλεσμα τον περιορισμό της εμφάνισης της ξηρής κορυφής και του μαυρίσματος των καρπών σε ντομάτες και πιπεριές.
Κι ένα μυστικό για την ξηρή κορυφή της ντομάτας, της πιπεριάς και του καρπουζιού
Είναι γεγονός ότι ορισμένες ποικιλίες ντομάτας, πιπεριάς και καρπουζιού παρουσιάζουν μεγαλύτερη ευπάθεια από κάποιες άλλες σχετικά με την εμφάνιση ξηρής κορυφής. Αν καλλιεργούμε σε προβληματικά εδάφη, όπου είναι συχνή η εμφάνιση του μαυρίσματος των καρπών, προτιμάμε ποικιλίες ανθεκτικές στην ξηρή κορυφή όπως για παράδειγμα οι περισσότερες ποικιλίες από ντοματίνια.
