Το κλάδεμα αναγέννησης στην ελιά είναι ένα πολύ αυστηρό κλάδεμα που γίνεται σε γερασμένα δένδρα που παρουσιάζουν μεγάλη πτώση της παραγωγικής τους δύναμης και εκτεταμένη ξερή βλάστηση.
Το κλάδεμα αναγέννησης της ελιάς γίνεται και σε παγετόπληκτες ελιές που παρουσιάζουν έντονη φυλλόπτωση, σχίσιμο φλοιού και ξήρανση βραχιόνων, καθώς και σε πυρόπληκτες ελιές που όμως δεν έχουν καταστραφεί ολοσχερώς.
Πραγματοποιούμε βαρύ κλάδεμα κρατώντας μέρος της κόμης ή τον βασικό σκελετό του δέντρου. Η επιλογή των τομών που θα κάνουμε εξαρτάται από τη συνολική εικόνα του δέντρου και συγκεκριμένα από το ύψος διασταύρωσης των βραχιόνων, από την κλίση τους, από την ποιότητα της βλάστησης και άλλους παράγοντες.
Γενικά, μπορούμε να καρατομήσουμε τους βραχίονες και να έχουμε γρήγορη αναβλάστηση και ανάκαμψη της παραγωγικότητας, κρατώντας τον σκελετό του δέντρου. Πρακτικά, το πιο πιθανό είναι να μην έχουμε ένα καλοσχηματισμένο σκελετό με τους βραχίονες που θέλουμε και να χρειαστεί να προσαρμόσουμε το κλάδεμα, κρατώντας μέρος των κλαδιών που μπορούν να αξιοποιηθούν και αφαιρώντας άλλα κλαδιά που δεν ταιριάζουν στο σχήμα που θέλουμε να δώσουμε στο δέντρο.
Στην περίπτωση πολύ ψηλών δέντρων, μπορούμε να εφαρμόσουμε ένα σχέδιο σταδιακής ανανέωσης του δέντρου, κρατώντας τον χαμηλότερο βραχίονα με τη βλάστηση που φέρει και αφαιρώντας τους ψηλότερους βραχίονες, ώστε να χαμηλώσει το δέντρο και να ευνοήσουμε τη δημιουργία νέας βλάστησης χαμηλότερα. Σταδιακά, από τη νέα βλάστηση, διαμορφώνουμε το δέντρο επιλέγοντας τους κατάλληλους βραχίονες.
Ανά πενταετία, μπορούμε να αφαιρούμε τον ψηλότερο βραχίονα για να επιτύχουμε σταδιακό χαμήλωμα του δέντρου, χωρίς κενές περιόδους από άποψη παραγωγής καρπού και ελαιολάδου.
2. Ποια είναι η κατάλληλη εποχή για το κλάδεμα αναγέννησης της ελιάς;
Το κλάδεμα αναγέννησης της ελιάς σε γηρασμένα δένδρα γίνεται στο τέλος του χειμώνα, σε μέρες που δεν έχουμε βροχόπτωση ή υψηλή υγρασία.
Σε παγετόπληκτα δέντρα, το κλάδεμα αναγέννησης της ελιάς πρέπει να γίνεται το καλοκαίρι (Ιούνιο-Ιούλιο) καθώς υπάρχει το ενδεχόμενο έκπτυξης νέας βλάστησης αργά την άνοιξη. Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζουμε ότι δεν θα αφαιρέσουμε πρόωρα υγιή βλάστηση της ελιάς που μπορεί να καρποφορήσει την επόμενη περίοδο.
- Βαρύ κλάδεµα κάθε 4-5 έτη που οδηγεί το δέντρο σε έντονη βλάστηση, µεγάλο φορτίο καρποφορίας ακολουθούµενο από χρονιά χωρίς καθόλου παραγωγή:
Η τομή πρέπει να είναι λεία και με μικρή κλίση για να απομακρύνεται το νερό της βροχής.
Η επιφάνεια της τομής καλύπτεται με ειδική αλοιφή για την αποφυγή μόλυνσης του ξύλου από παθογόνους μικροοργανισμούς. Επίσης, η επιφάνεια του φλοιού περιμετρικά του κορμού ασπρίζεται για την αποφυγή ηλιακών εγκαυμάτων που μπορεί να οδηγήσουν σε νεκρώσεις μέρους του κορμού και να περιορίσουν τη δυνατότητας αναγέννησης του δέντρου. Μετά από 1-3 μήνες, αρχίζουν να εκπτύσσονται νέοι βλαστοί από διάφορα σημεία του κορμού.
4. Τι καλλιεργητικές φροντίδες απαιτούνται μετά το κλάδεμα αναγέννησης στις ελιές;
Μετά το κλάδεμα αναγέννησης της ελιάς θα πρέπει να ανασταλεί για 2 χρόνια η αζωτούχα λίπανση της ελιάς για να μειωθεί ο υπερβολικός αριθμός ανάπτυξης παραφυάδων και λαίμαργων βλαστών που θα δυσκολέψει την γρήγορη διαμόρφωση του δέντρου και την εισαγωγή του στην καρποφορία.
Αφού αποκατασταθεί η βλάστηση της ελιάς, θα πρέπει να γίνεται ελαφρύ κλάδεμα και όχι αυστηρό εκ νέου, για να εξασφαλιστεί η ισορροπία μεταξύ βλάστησης και καρποφορίας.
